Ektopik gebelik (dış gebelik) nedir?
Ektopik gebelik (dış gebelik) döllenmiş bir yumurtanın rahim dışında başka bir yere yerleşmesiyle oluşan bir durumdur.
Ektopik gebelik (dış gebelik) nedir?
Ektopik gebelik (dış gebelik) döllenmiş bir yumurtanın rahim dışında başka bir yere yerleşmesiyle oluşan bir durumdur. Ektopik gebeliklerin % 90'dan fazlası fallop tüplerinde (yumurtalıkları rahime bağlayan tüp şeklinde organ) oluşur. Gebelik büyüdükçe fallop tüpünün yırtılması (rüptür) ile hayatı tehdit eden karın içi kanamalar oluşabilir. Bu durum acil ameliyat ve cerrahi müdahale gerektirebilir.
Ektopik gebelik (dış gebelik) için risk faktörleri nelerdir?
- Daha önceki gebeliklerinde ektopik gebelik öyküsünün olması
- Önceden Fallop tüplerine yönelik bir ameliyat geçirmiş olmak
- Pelvik veya abdominal cerrahi öyküsü (Tüm karın veya alt karına yönelik ameliyat olma öyküsü)
- Cinsel yolla bulaşan bazı enfeksiyonlar
- Pelvik inflamatuar hastalık (PID)
- Endometriozis(Çikolata kisti)
- Sigara içmek
- Rahim içi araç (RİA&Spiral) ile korunurken gebe kalmak
- 35 yaşından büyük olmak
- Tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme teknolojilerinin kullanımı ektopik gebelik riskini arttırmaktadır.
Ancak ektopik gebeliği olan kadınların yaklaşık yarısında bilinen risk faktörleri yoktur.
Ektopik gebeliğin (dış gebeliğin) belirtileri nelerdir?
Ektopik gebelik ilk başlarda adet gecikmesi, memelerde hassasiyet, mide bulantısı, pozitif gebelik testi gibi normal gebelikle benzer belirtiler gösterir. Anormal vajinal kanama, bel ağrısı, karın veya pelviste (alt karın bölgesinde) hafif ağrı, pelvisin bir tarafında hafif kramp tarzında şikayetleriniz olduğunda dış gebelik veya sağlıklı bir gebelik yaşayıp yaşamadığınızı anlamak zor olabilir. Anormal kanama ve alt karın bölgesinde ağrı ve pozitif gebelik testi durumlarında dış gebelik olma ihtimaline karşı mutlaka Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanına başvurmalısınız.
Ektopik gebelik büyüdükçe, özellikle bir fallop tüpü yırtılırsa tüm karında veya alt karında ani şiddetli ağrı, baş dönmesi ve bayılma gibi daha ciddi belirtiler gelişebilir. Bu durum hayatı tehdit eden iç kanama bulgusu olabilir. En kısa zamanda acil servise başvurmalısınız.
Ektopik gebelik (dış gebelik) nasıl teşhis edilir?
Ektopik gebelik şüphesi olduğunda karın muayenesi ile beraber kanda gebelik hormonu (beta-hcg) seviyesine bakılır. Ek olarak gebelik kesesinin rahim içinde mi yoksa rahim dışında mı olduğunu görebilmek için ultrasonografi ile değerlendirilir. Bazen yapılan muayene ve test sonuçları dış gebelik tanısını hemen konulurken çoğu zaman bu testler birkaç günde bir tekrarlanması gerekebilir.
Ektopik gebelik(dış gebelik) nasıl tedavi edilir?
Ektopik gebelik ilaç tedavisi ve ameliyat ile olmak üzere 2 şekilde tedavi edebilir.
- İlaçla tedavi
- Ameliyatla tedavi
Ektopik gebeliği (dış gebeliği) tedavi etmek için hangi ilaçlar kullanılır?
Ektopik gebeliği tedavi etmek için kullanılan en yaygın ilaç metotreksattır. Bu ilaç hücrelerin ve embriyonun büyümesini durdurarak gebeliğin sona ermesini sağlar. Bu tedavide fallop tüpünün (yumurtalıkları rahime bağlayan tüp şeklinde organ) çıkarılmasına gerek kalmaz.
Ektopik gebeliği (dış gebeliği) tedavi etmek için ilaç ne zaman kullanılır?
Doktorunuz metotreksat kullanma kararını gebelik hormonunun seviyesi, gebelik kesesinin büyüklüğü, gebelik kesesi içindeki embriyonun kalp atışlarının varlığı, gebelik kesesinin yerleştiği fallop tüpünün yırtılıp yırtılmaması gibi çeşitli faktörleri göz önünde bulundurarak karar verecektir. En önemli faktörlerden biri de ilaç tedavisinden sonra kan tahlillerini düzenli yaptırabilecek olmanızdır. Emzirme döneminde veya karaciğer hastalıkları gibi önemli bir problem varsa metotreksat kullanamazsınız.
Metotreksat nasıl verilir?
Metotreksat sıklıkla bir dozda kalçadan enjeksiyon şeklinde verilir. Metotreksat almadan önce, hCG seviyesini ve belirli organların işlevlerini ölçmek için kan testleri yapılmalıdır. İlk doz uygulamadan sonra hCG seviyelerinde yeterince düşme olmaz ise ek bir metotreksat dozu yapılabilir.
Ektopik gebeliği (dış gebeliği) tedavi etmek için ne zaman ameliyat yapılır?
Eğer ektopik gebelik geç teşhis edilmiş ve gebeliğin sonlandırılması gecikmiş ise tüplerde gerilme, yırtılma veya patlama söz konusu olabilir. Bu durumlarda acil cerrahi gerekir. Bazen fallop tüpü yırtılmamış olsa bile metotreksat tedavisinden fayda göremeyecek hastalarda da ameliyat gerekebilir. Bu durumlarda, ektopik gebelik tüpten çıkarılabilir veya gebelikle birlikte tüm tüp çıkarılabilir.
Ameliyat nasıl yapılır?
Ameliyat tipik olarak laparoskopi ile yapılır. Bu prosedür, karındaki küçük kesiklerden sokulan ince, ışıklı bir kamera kullanır.
Ektopik gebelik (dış gebelik) önlenebilir mi?
Çoğu zaman ektopik gebelik önlenemez.
Ektopik gebelik (dış gebelik) gelecekteki gebelikleri etkileyebilir mi?
Ektopik gebelik geçirdiğinizde, bir sonraki gebeliklerinizde dış gebelik oluşma riskiniz artmaktadır. Gelecekteki gebelikler sırasında, doktorunuz gebelik kesesinin doğru yerde büyüdüğünü doğrulayana kadar ektopik gebeliğin belirtileri ve semptomları için dikkatli olmalısınız. Gebelik öncesi ve sürasince düzenli olarak kontrollerinizi yaptırmalısınız.
