Erken Menopoz Nedir?
Menopoz, bir kadının yumurtalıklarının durması, yumurta oluşumunun durması ve hormon üretememesidir. Türkiye'de ortalama menopoz yaşı
46-47'dir. Bir kadının menopoz yaşını en çok genetik faktörler belirler, ancak sağlıksız beslenme, düşük yaşam kalitesi ve tütün kullanımı da erken menopoza neden olabilir.
40 yaş altı menopoz, erken menopoz olarak tanımlanır. Erken menopoz döneminde kadınların yumurta sayısı ve yumurta kalitesi düşer. Aileden biri, özellikle anne, teyze veya kız kardeş erken menopoza girdiyse, yumurta rezervini daha genç yaşta değerlendirmek için gerekli testler yapılmalıdır. Çocuk sahibi olmayı düşünen kadınların tüp bebek gibi yöntemleri vakit kaybetmeden denemeleri önerilir.
Erken Menopozun Nedenleri
- Genetik faktörler. Ailede özellikle annede erken menopoz öyküsü varsa erken menopoz riski yüksektir.
- Kanser ilaçları ve radyoaktif maddeler bir kadının yumurtalıklarına zarar verebilir ve erken menopoz riskini artırabilir.
- Beslenme ve yeme bozuklukları da erken menopoza neden olabilir.
- Bağışıklık sistemi ile ilgili bazı hastalıklarda yumurtalıkları tahrip edebilir. Bu da erken menopozu ortaya çıkarabilir.
- Tütün kullanımı, erken menopoz için ana risk faktörlerinden biridir.
- Tedavi edilmeyen genital enfeksiyonların da erken menopoz için bir risk faktörü olduğu gösterilmiştir.
- Stres, diğer faktörlerle birlikte tüm hastalıkları etkilediği için erken menopoz için bir risk faktörü olarak kabul edilir.
Erken Menopozun Belirtileri
Erken menopozun belirtileri normal yaşta görülen menopoz sürecindeki belirtiler ile aynıdır. Bu belirtilerden en önemlisi; adet kanamalarının azalması, adet dönemlerinin aralarının açılmasıdır. Bununla birlikte sıcağa tahammülsüzlük, terleme ve ateş basmaları, vajinada kuruluk ve cinsel ilişki sırasında ağrı da erken menopoz belirtileri arasındadır. Menopoz belirtileri arasına sinirlilik, huzursuzluk ile birlikte uyku bozuklukları da eklenmektedir.
Menopoz döneminde Östrojen ve Progesteron hormonlarının salgılanmalarının azalması ve durması birçok fiziksel soruna yol açmaktadır. Kemik erimesi sebebi ile kırıklar, koroner kalp hastalıkları, Alzheimer, Fibromyalji gibi hastalıklar açığa çıkabilmektedir.
Menopoz döneminde olduğu gibi erken menopoza giren kadınların da hem jinekolojik muayenelerini hem de sağlık kontrollerini aksatmamaları önerilmektedir. Bu dönemdeki hastalara kendi istek ve rızaları da dikkate alınarak hormon tedavisi uygulanabilmektedir. Hormon takviyesi ile erken menopoz döneminde yaşanabilecek birçok hastalığın görülme riski azaltılabilmektedir.